Hoofdpijn komt erg veel voor; dagelijks heeft meer dan 15% van de wereldbevolking hoofdpijn.[1] Deze pijn kan behoorlijk beperken in het dagelijks leven. Daarom wordt deze klacht wereldwijd ook gezien als een belangrijk maatschappelijk probleem.[2] Het zorgt voor verminderde kwaliteit van leven, verlaagt de productiviteit van een mens, en brengt hoge kosten met zich mee.[3]
De meest voorkomende vormen van hoofdpijn zijn spanningshoofdpijn en migraine, waarbij migraine de grootste impact heeft op de patiënt. [2] Vrouwen hebben vaker hoofdpijn dan mannen.[1] Hoofdpijn kan worden ingedeeld in 3 hoofdgroepen.[4]
Primaire hoofdpijn
Primaire hoofdpijn is een op zichzelf staande aandoening, zonder een onderliggende oorzaak. Onder deze categorie vallen spanningshoofdpijn, migraine en clusterhoofdpijn.
- De meest voorkomende is spanningshoofdpijn die vaak in episoden optreedt.
- Migraine wordt het meeste door de huisarts gediagnosticeerd.
- Clusterhoofdpijn komt het minste voor (minder dan 1% van de bevolking).
Primaire hoofdpijn kan uitgelokt worden door alcohol (met name rode wijn), bepaald voedsel wat nitraten bevat, chocola, parfum, nicotine, veranderingen in of een te kort aan slaap, slechte houding, fysieke inspanning, vasten, hoesten, niezen of persen. Primaire hoofdpijn is niet gevaarlijk, maar kan wel veel hinder geven.
- Spanningshoofdpijn
- Migraine
- Clusterhoofdpijn
Secundaire hoofdpijn
Secundaire hoofdpijn heeft een duidelijke onderliggende oorzaak, zoals hoofdpijn na trauma, door een bloedvataandoening, infectie, door overmatig gebruik van medicatie, zoals pijnstillers of drugs, door problemen aan tanden, kaakkopjes, voorhoofd- en neusholtes, en ogen. Ook zwangerschap kan een reden zijn van secundaire hoofdpijn. Koolstofmonoxide vergiftiging kan eveneens heftige secundaire hoofdpijn veroorzaken.
Zenuwpijn/ neuralgieën
Zenuwpijn (neuralgieën en neuropathieën)
Zenuwpijn ontstaat door beschadigde of geprikkelde zenuwen. Voorbeelden van zenuwpijn zijn trigeminusneuralgie, achterhoofdneuralgie, zenuwpijn door gordelroos en brandend mondsyndroom (burning mouth syndrome). Deze soort pijnen zijn goed te onderscheiden van andere hoofdpijnen, omdat de pijn anders aanvoelt, zoals branden, prikkelen, tintelen, elektrische schokken, en soms in hetzelfde gebied doofheid.
Van belang is goed onderscheid te kunnen maken wat voor soort hoofdpijn u heeft, aangezien de therapie per hoofdpijn verschilt. Ongeveer 5% van de mensen op de eerste hulp komt daar vanwege acute hoofdpijn.[5] Meestal is er dan sprake van primaire hoofdpijn. Wel is het van belang een onderliggende oorzaak (secundaire hoofdpijn) uit te sluiten, door gerichte vragen te stellen, lichamelijk onderzoek uit te voeren, en eventueel aanvullend onderzoek uit te laten voeren.
Rode vlaggen
Indien u plotseling heftige hoofdpijn heeft met minimaal 1 van de onderstaande klachten, neem dan direct contact op met uw huisarts:
- Nog nooit eerder zo intens
- De nek is pijnlijk of stijf bij buigen
- Braken
- Koorts
- Suf
- Dubbelzien, moeite met praten, uitval van arm of been
- Rode vlekjes op de huid
- Recent hoofd gestoten
- Zwanger of net bevallen
[1] Stovner LJ, Hagen K, Linde M, Steiner TJ | The global prevalence of headache: an update, with analysis of the influences of methodological factors on prevalence estimates | The journal of headache and pain | 2022 Apr 12;23(1):34. | 4 Apr 2022
[2] Global, regional, and national burden of migraine and tension-type headache, 1990-2016: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2016 | The Lancet. Neurology | 2018 Nov;17(11):954-976. | 11 Nov 2018
[3] Saylor D, Steiner TJ | The Global Burden of Headache | Seminars in neurology | 2018 Apr;38(2):182-190. | 4 Apr 2018
[4] Levin M | Classification and Diagnosis of Primary Headache Disorders | Seminars in neurology | 2022 Aug;42(4):406-417. | 8 Aug 2022
[5] Chinthapalli K, Logan AM, Raj R, Nirmalananthan N | Assessment of acute headache in adults - what the general physician needs to know | Clinical medicine (London, England) | 2018 Oct;18(5):422-427. | 10 Oct 2018